-
1 cognitio
cognĭtĭo, ōnis, f. [cognosco] [st1]1 [-] action de connaître (par les yeux), connaissance. - ad cognitionem urbis, Cic.: pour visiter une ville inconnue. - omnes Archiam cognitione atque hospitio dignum existimarunt, Cic.: tout le monde jugea bon d'avoir Archias comme une de ses connaissances et comme hôte. [st1]2 [-] action de connaître (par l'esprit), action d'apprendre, étude, connaissance, science, notion, idée. - scriptores non indigni cognitione, Quint.: auteurs qui méritent d'être lus. - insitas deorum vel potius innatas cognitiones habemus, Cic. Nat.: nous avons des dieux une notion implantée en nous ou plus exactement une connaissance naturelle. - omnem curam in siderum cognitione posuerunt, Cic.: ils ont mis tous leurs soins à l'étude des astres. [st1]3 [-] connaissance légale, instruction judiciaire, enquête, procès. - cognitio praetoria, Cic.: enquête faite par le préteur. - cognitio caedis, Suet.: affaire de meurtre. - cognitio inter patrem et filium, Liv.: contestation entre le père et le fils. - orbis terrarum gentiumque omnium datur cognitio sine consilio, poena sine provocatione, Cic.: on leur permet de juger sans conseil tous les peuples de l'univers, de condamner sans appel. [st1]4 [-] (= agnitio) Ter. reconnaissance. - inde cognitio facta est, Ter.: voilà comment s'est faite la reconnaissance.* * *cognĭtĭo, ōnis, f. [cognosco] [st1]1 [-] action de connaître (par les yeux), connaissance. - ad cognitionem urbis, Cic.: pour visiter une ville inconnue. - omnes Archiam cognitione atque hospitio dignum existimarunt, Cic.: tout le monde jugea bon d'avoir Archias comme une de ses connaissances et comme hôte. [st1]2 [-] action de connaître (par l'esprit), action d'apprendre, étude, connaissance, science, notion, idée. - scriptores non indigni cognitione, Quint.: auteurs qui méritent d'être lus. - insitas deorum vel potius innatas cognitiones habemus, Cic. Nat.: nous avons des dieux une notion implantée en nous ou plus exactement une connaissance naturelle. - omnem curam in siderum cognitione posuerunt, Cic.: ils ont mis tous leurs soins à l'étude des astres. [st1]3 [-] connaissance légale, instruction judiciaire, enquête, procès. - cognitio praetoria, Cic.: enquête faite par le préteur. - cognitio caedis, Suet.: affaire de meurtre. - cognitio inter patrem et filium, Liv.: contestation entre le père et le fils. - orbis terrarum gentiumque omnium datur cognitio sine consilio, poena sine provocatione, Cic.: on leur permet de juger sans conseil tous les peuples de l'univers, de condamner sans appel. [st1]4 [-] (= agnitio) Ter. reconnaissance. - inde cognitio facta est, Ter.: voilà comment s'est faite la reconnaissance.* * *Cognitio, Verbale. Cic. Congnoissance.\Deorum cognitionem capere. Cic. Avoir congnoissance de Dieu.\Manca cognitio naturae. Cic. Imparfaicte.\Gratior cognitio poetarum. Quintil. L'intelligence.\Praetoria cognitio. Quintil. Du Preteur.\Amplexari cognitionem. Cic. S'addonner et s'appliquer à congnoistre.\Circunducere cognitionem. Vlpian. Mettre toute la procedure au neant. Bud.\Habere cognitionem faciliorem. Cic. Estre plus aisé et facile à congnoistre et entendre.\Dies cognitionis. Vlpian. Le jour de l'assignation donnee aux parties à comparoir devant le juge.\Sustinere cognitionem. Callistratus. Donner un delay. -
2 cōgnitiō
cōgnitiō ōnis, f [com- + GNA-], a becoming acquainted with, acquiring knowledge, knowledge, acquaintance: rerum: animi: urbis: cognitione atque hospitio dignus.—A conception, notion, idea: deorum innatae cognitiones. — In law, a judicial examination, inquiry, cognizance, trial: ipsius cognitio de existimatione: captorum agrorum: vacantium militiae munere, L.: inter patrem et filium, L.: dies cognitionis, the day of trial: centurionum Cognitio de milite, Iu.: tribuni, a decree, Iu.—Recognition, discovery: cognitio facta esse filium natum, T.: de cognitione ut certum sciam, to make sure of the discovery, T.* * *examination, inquiry/investigation (judicial); acquiring knowledge; recognition; getting to know (fact/subject/person); acquaintance; idea/notion; knowledge -
3 cognitio
cognĭtĭo, ōnis, f. [cognosco].I.In gen., a becoming acquainted with, learning to know, acquiring knowledge, knowledge as a consequence of perception or of the exercise of our mental powers, knowing, acquaintance, cognition (in good prose; esp. freq. in Cic. and Quint.).A.Abstr.:B.cognitio contemplatioque naturae,
Cic. Off. 1, 43, 153:rerum occultarum,
id. ib. 1, 4, 13:rerum,
id. Fin. 3, 5, 17:animi,
id. Tusc. 1, 29, 71:deorum,
id. N. D. 2, 56, 140:urbis,
id. Imp. Pomp. 14, 40:in studiis sententiae cognitionisque versabitur,
id. Off. 1, 6, 19; cf. id. ib. 1, 44, 158; id. Fin. 5, 12, 34:illi, quorum studia vitaque omnis in rerum cognitione versata est,
id. Off. 1, 44, 155; cf. id. ib. §157: quorum ego copiam magnitudinem cognitionis atque artis non contemno,
culture, id. de Or. 1, 51, 219; Quint. 1, 10, 10; 12, 11, 17 al.:omnia, quae cognitione digna sunt,
Cic. Off. 1, 43, 153; 2, 2, 5:cognitione atque hospitio dignus,
id. Arch. 3, 5; id. Fin. 3, 11, 37; cf. Quint. 10, 1, 90:cognitio et aestimatio rerum,
id. 2, 18, 1; 4, 2, 40.—Concr.1.( = notio, katalêpsis.) A conception, notion, idea:2.intellegi necesse est esse deos, quoniam insitas eorum vel potius innatas cognitiones habemus,
Cic. N. D. 1, 17, 44; 1, 14, 36; id. Fin. 2, 5, 16 Madv.; 3, 5, 17.—Knowledge, a branch of learning (late Lat.):II.studiosus cognitionum omnium princeps,
Amm. 21, 1, 7: 25, 4, 7.—Specif., a legal t. t., a judicial examination, inquiry, cognizance, trial (very freq.):III.ne quod judicium, neve ipsius cognitio illo absente de existimatione ejus constitueretur,
Cic. Verr. 2, 2, 25, § 60:lex earum rerum consulibus cognitionem dedit,
id. Att. 16, 16, C, 11; cf. id. ib. §12: captorum agrorum,
id. Agr. 2, 22, 60; so,principum et senatūs,
Quint. 3, 10, 1; 7, 2, 20:patrum,
Tac. A. 1, 75:magistratuum,
Suet. Claud. 12:praetoria,
Quint. 3, 6, 70:rerum capitalium,
Liv. 1, 49, 4:falsi testamenti,
Suet. Claud. 9:caedis,
id. Rhet. 6:vacantium militiae munere,
Liv. 4, 26, 12:de Christianis,
Plin. Ep. 10, 97:de famosis libellis,
Tac. A. 1, 72:de ejusmodi criminibus ac reis,
Suet. Tib. 28:de Votieno Montano,
Tac. A. 4, 42:inter patrem et filium,
Liv. 1, 50, 9:dies cognitionis,
the day of trial, Cic. Brut. 32, 87.—In Terence twice for agnitio, recognition, discovery (cf. cognosco), Ter. Hec. 5, 3, 33; id. Eun. 5, 3, 12. -
4 cognitio
cōgnitio, ōnis, f. (cognosco), I) das Kennenlernen, A) durch die Sinne = die nähere Bekanntschaft mit einer Sache (Stadt), Cic. de imp. Pomp. 40: od. (öfter) mit einer Person, alqm cognitione atque hospitio dignum habere, Cic.: huic tantummodo aditum ad tuam cognitionem patefacio atque munio, Cic. ep. 13, 78, 2; vgl. Stürenb. Cic. Arch. 3, 5. – B) das geistige = das Erkennen, die Erkenntnis, Kenntnis, zuw. deutsch auch = das Erlernen, 1) im allg.: iuris, artis, historiarum, Cic.: astrorum, Cic.: deorum, Cic.: veterum oratorum, Suet.: cognitio contemplatioque naturae, Cic.: se totum collocare in cognitione et scientia, Cic.: quorum vita omnis in rerum cognitione versata est, Cic.: res cognitione dignae, Cic.: scriptores non indigni cognitione, Quint.: quorum ego copiam magnitudinemque cognitionis atque artis non modo non contemno, sed etiam vehementer admiror, ihrer Kenntnis u. Wissenschaft, ihrer wissenschaftlichen Bildung, Cic. de or. 1, 219. – Plur. meton., a) die Auffassungsweise einer Sache, die Vorstellung, der Begriff von etw., usitatas perceptasque cognitiones deorum tollere, Cic.: insitas deorum vel potius innatas cognitiones habemus, Cic. – b) Zweige des Wissens, studiosus cognitionum omnium, Amm. 21, 1, 7; 25, 4, 7. – 2) als gerichtl. t. t. = eine richterliche Untersuchung, dies cognitionis, Cic.: causa cognitionis, Lampr.: c. praetoria, Quint.: c. senatus aut principis, Quint.: cognitiones magistratuum, principum et senatus, Quint.: c. inter patrem et filium, Liv.: c. falsi testamenti, Suet.: consulibus cognitionem dare (v. einem Gesetz), Cic.: cognitiones capitalium rerum (wegen der usw.) exercere, Liv.: cognitionem (causae) senatui reservare, Liv.: cognitionem de postulatis Gallorum ad populum reicere, Liv.: cognitionem de existimatione alcis constituere, Cic.: senatum multis cognitionibus iudicem dare, Capit.: cognitionibus magistratuum ut unus e consiliariis frequenter interfuit, Suet.: ut a cognitionibus esset, sein Rechtsbeistand, Sen. apoc. 15, 2. – dah. meton. = der Termin, den der Sachwalter abhält, Edict. Diocl. 7, 73. – II) = agnitio, das Erkennen = Wiedererkennen, indest cognitio facta, wodurch sie (wieder) erkannt worden, Ter. Hec. 831; u. so Ter. eun. 921.
-
5 cognitio
cōgnitio, ōnis, f. (cognosco), I) das Kennenlernen, A) durch die Sinne = die nähere Bekanntschaft mit einer Sache (Stadt), Cic. de imp. Pomp. 40: od. (öfter) mit einer Person, alqm cognitione atque hospitio dignum habere, Cic.: huic tantummodo aditum ad tuam cognitionem patefacio atque munio, Cic. ep. 13, 78, 2; vgl. Stürenb. Cic. Arch. 3, 5. – B) das geistige = das Erkennen, die Erkenntnis, Kenntnis, zuw. deutsch auch = das Erlernen, 1) im allg.: iuris, artis, historiarum, Cic.: astrorum, Cic.: deorum, Cic.: veterum oratorum, Suet.: cognitio contemplatioque naturae, Cic.: se totum collocare in cognitione et scientia, Cic.: quorum vita omnis in rerum cognitione versata est, Cic.: res cognitione dignae, Cic.: scriptores non indigni cognitione, Quint.: quorum ego copiam magnitudinemque cognitionis atque artis non modo non contemno, sed etiam vehementer admiror, ihrer Kenntnis u. Wissenschaft, ihrer wissenschaftlichen Bildung, Cic. de or. 1, 219. – Plur. meton., a) die Auffassungsweise einer Sache, die Vorstellung, der Begriff von etw., usitatas perceptasque cognitiones deorum tollere, Cic.: insitas deorum vel potius innatas cognitiones habemus, Cic. – b) Zweige des Wissens, studiosus cognitionum omnium, Amm. 21, 1, 7; 25, 4, 7. – 2) als gerichtl. t. t. = eine richterliche Untersuchung, dies cognitionis, Cic.: causa co-————gnitionis, Lampr.: c. praetoria, Quint.: c. senatus aut principis, Quint.: cognitiones magistratuum, principum et senatus, Quint.: c. inter patrem et filium, Liv.: c. falsi testamenti, Suet.: consulibus cognitionem dare (v. einem Gesetz), Cic.: cognitiones capitalium rerum (wegen der usw.) exercere, Liv.: cognitionem (causae) senatui reservare, Liv.: cognitionem de postulatis Gallorum ad populum reicere, Liv.: cognitionem de existimatione alcis constituere, Cic.: senatum multis cognitionibus iudicem dare, Capit.: cognitionibus magistratuum ut unus e consiliariis frequenter interfuit, Suet.: ut a cognitionibus esset, sein Rechtsbeistand, Sen. apoc. 15, 2. – dah. meton. = der Termin, den der Sachwalter abhält, Edict. Diocl. 7, 73. – II) = agnitio, das Erkennen = Wiedererkennen, indest cognitio facta, wodurch sie (wieder) erkannt worden, Ter. Hec. 831; u. so Ter. eun. 921.Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > cognitio
-
6 cognitio
cognitio cognitio, onis f познавание -
7 cognitio
cōgnitio, ōnis f. [ cognosco ]1) познавание, узнавание, ознакомлениеcausarum c. cognitionem eventorum facit C — познание причин приводит к познанию следствийomnia quae cognitione digna sunt C — всё, что достойно познанияc. urbis C — осмотр (обозревание) городаc. rerum naturae C — исследование природы2) (по)знание, понятие, представление3) расследование, разбор дела, следствие (caedis, falsi testamenti, de ejusmodi criminibus Su; rerum capitalium L)c. patrum T (praetoria Q) — сенатское (преторское) расследование4) узнавание, опознание Ter -
8 cognitio
*cognitio, onis, f., (1) knowledge, R. 3:20; 2 P. 1:3; (2) examination, trial, A. 25:21. -
9 cognitio
1) судебное разбирательство и решение спорных дел, causae cognitio a) частными судьями (judices) (l. 36 pr. 1. 73 § 1 D. 5, 1. 1. 17 D. 27, 10. 1. 135 § 2 D. 45, 1);b) или сановниками (magistratus). Высшие сановники обыкновенно сами не решали спорного дела, а лишь приготовляли и передавали его для дальнейшего рассмотрения и решения известному судебному ведомству или же частным судьям (jadices, arbitri, recuperatores), отсюда различалось судопроизводство обыкновенное (cognitio ordinaria) и экстраординарное (cog. extraordinaria): последнее имело место, когда спорное дело рассматривалось и решалось самым высшим сановником (1. 9 § 1 D. 1, 16. 1. 8. 9. D. 1, 18 1. 13. 16. pr. 1. 24 § 5. 1. 39 pr. D. 4, 4. 1. 1 § 2 D. 6, 1. 1. 39 pr. D. 21, 2. 1. 2 § 1 D. 38, 15. tit. D. 50, 13);
c) императором (1. 92 D. 28, 5. 1. 22 D. 49, 1);
2) следствие по уголовным делам (1. 17 § 2 D. 44, 4. 1. 3 pr. D. 47, 20. 1. 1 § 8 D. 48, 16. 1. 10 § 5 D. 48, 18);d) советником наз. assessor (1. 1 D. 1, 22).
3) следствие, освидетельствование (1. 6 pr. D. 1, 16).custodiarum cogn., допрос арестованным (1. 6 pr. D. 1, 16).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > cognitio
-
10 COGNITIO
knowledge, cognition, acquaintance, consideration, conception, notion, idea - знание, познание, знакомство, постижение, рассмотрение, концепция, понятие, идея; по Бонавентуре, познание делится на постижение и предвосхищение. -
11 cognitio
Латинский язык: познавание, изучение, понятие о чем-либо -
12 cognitio
, onis fпознавание; изучение, понятие о чем-либо -
13 cognitio
, onis fпознавание; изучение, понятие о чем-либо -
14 cognitio
, onis fпознавание, познание, исследование -
15 Cognitio rerum
Познание вещей.По мнению Иегера, исторические процессы развития мысли распадаются на три периода - в первом человек только воспринимает впечатления и удерживает их в своей голове с помощью памяти (cognitio rerum),.. (Н. К. Михайловский, Теория Дарвина и общественная наука.)Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Cognitio rerum
-
16 COGNITIO ABSTRACTIVA
abstractive knowledge - абстрактное знание. Сравн. ABSTRACTIVUM. -
17 COGNITIO INTUITIVA
intuitive knowledge - интуитивное знание; Оккам видит трудность в установлении различия между интуитивным и абстрактным знанием, но он усматривает два пункта их отличия (Quodl. Y, q. 5): "Во-первых, в интуитивном познании впервые схватывается единство во многообразии, в абстрактном знании этого нет. Во-вторых, интуитивным знанием я не только устанавливаю вещь как она есть, но и что ее нет, когда ее нет. Абстрактное знание не может установить ни того, ни другого". Сравн. INTUITUS. -
18 COGNITIO NATURALIS
natural knowledge - естественное знание; то что является общим для всего человеческого рода, т.е. знание первых принципов, например, почему целое больше составляющих его частей (Бэкон). -
19 COGNITIO (KNOWLEDGE, COGNITION, ACQUAINTANCE, CONSIDERATION, CONCEPTION, NOTION, IDEA)
знание, познание, знакомство, представление, концепция. По Августину, само бытие человека возможно как триединство существования, познания и любви. «Мы существуем, и знаем, что существуем, и любим это наше бытие и знание... Без всяких фантазий и без всякой обманчивой игры призраков для меня в высшей степени несомненно, что я существую, что я это знаю, что я люблю» (Августин. О Граде Божием. Т. 2. С. 216-217). Знание, даже если оно ложное, свидетельствует о существовании. «Если я обманываюсь, то поэтому уже существую... Я должен существовать, чтобы обманываться... нет никакого сомнения, что я не обманываюсь в том, что знаю о своем существовании. Из этого следует, что я не обманываюсь и в том, что я знаю то, что я знаю. Ибо как знаю я о том, что я существую, так равно знаю и то, что я знаю» (там же. С. 217). По Бонавентуре, познание делится на постижение и предвосхищение. См. AMOR, ESSE.Латинский словарь средневековых философских терминов > COGNITIO (KNOWLEDGE, COGNITION, ACQUAINTANCE, CONSIDERATION, CONCEPTION, NOTION, IDEA)
-
20 COGNITIO ABSTRACTIVA (ABSTRACTIVE KNOWLEDGE)
абстрактное знание. Ср. ABSTRACTIVUM.Латинский словарь средневековых философских терминов > COGNITIO ABSTRACTIVA (ABSTRACTIVE KNOWLEDGE)
См. также в других словарях:
Cognitio — (lat.), s. Causae cognitio … Meyers Großes Konversations-Lexikon
Cognitĭo — (Cognition, lat.), 1) Erkenntniß; 2) (röm. Ant.), richterliche Untersuchung u. Erkenntniß; bes. in außerordentlichen, nicht durch Gesetz, Edict etc. bestimmten Fällen, od. solchen, für die keine besondere Strafe festgesetzt ist, commissorialische … Pierer's Universal-Lexikon
Cognitio — • Cognitio, в обширнейшем смысле есть судебное расследование и решение правительства, в противоположность расследованию и решению судьи; оно обыкновенно отмечалось словами: extra ordinem … Реальный словарь классических древностей
cognitio — index cognition, hearing, inquiry (systematic investigation), insight, knowledge (learning) Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 … Law dictionary
Cognitio — La cognitio est, en droit romain, une procédure extraordinaire qui permet à des représentants du pouvoir, tels que les gouverneurs, de juger par eux mêmes certaines affaires, sans suivre la procédure ordinaire (ordo) ; on parle alors de… … Wikipédia en Français
Cognitio extra ordinem — (die c.e.o) ist das im römischen Recht entwickelte besondere Verfahren, in welchem (statt des in Legis actio und Formularprozess zweigeteilten Verfahren) ein öffentlicher Amtsträger untersucht und entscheidet. Das Verfahren wird auch als… … Deutsch Wikipedia
cognitio — /kdgnish(iy)ow/ In old English law, the acknowledgment of a fine; the certificate of such acknowledgment. In the Roman law, the judicial examination or hearing of a cause … Black's law dictionary
cognitio — /kdgnish(iy)ow/ In old English law, the acknowledgment of a fine; the certificate of such acknowledgment. In the Roman law, the judicial examination or hearing of a cause … Black's law dictionary
cognitio — Same as cognizance … Ballentine's law dictionary
Extraordinaria cognitio — ist eine Gerichtsprozedur im Römischen Recht, in welcher der Iudex als einzige Instanz entscheiden konnte. In der zuvor üblichen Gerichtsprozedur, der Formprozedur (seit 150 v. Chr.), erstellte der Prätor eine Form, die genaue Anweisungen… … Deutsch Wikipedia
Causae cognitio — (lat.), die vom Richter vorgenommene Untersuchung, Prüfung und Erörterung einer Sache. Dann überhaupt die von einer dazu berufenen Person oder Körperschaft vorgenommene Untersuchung einer Angelegenheit … Meyers Großes Konversations-Lexikon